بهبود فردی چیست و چه ارتباطی با موفقیت دارد؟

اساسا زندگی انسان در دورانهای مختلف تاریخی همواره رو به رشد بوده و این رشد به دلیل ماهیت وجودی انسان برای رسیدن به موفقیت های بیشتر و افزون تر صورت گرفته است . در این راستا بهبود فردی از عوامل مهم رشد و تغییر در زندگی هر انسانی است و انسان را در تلاطم تعییرات و پیچیدگی های روزمره محافظت می کند.

چرا بهبود فردی مهم است ؟

همانگونه که گفتیم ، ماهیت وجودی هر انسانی بر رشد  در زندگی بنا شده است . هر پیشرفتی در زندگی باعث تغییر و هر تغییری ، پیچیدگی های جدیدی در زندگی به وجود می آورد و تنها راه برای هماهنگ شدن با این پیچیدگی ها ، رشد و توسعه است. پیشرفت شخصی یک فرایند دائمی و همیشگی است . حرکت رو به جلو یک نیاز ضرروی برای انسان است و هیچ ارتباطی با سن و جنس و سطح سواد ندارد.هر کس در هر موقعیتی که قرار دارد، باید به رشد و پیشرفت خود توجه داشته باشد و در این مسیر سرمایه گذاری کند.

ارتباط با موفقیت

اکنون که به ماهیت وجودی انسان و نیاز وی به رشد و پیشرفت دائمی و همیشگی واقف شدیم، باید به چگونگی دستیابی به این پیشرفت هم پاسخ دهیم . ناگفته پیداست که برای رشد در هر زمینه ای نیاز به داشتن مهارتهای جدید و ایجاد تفاوت در آن حوزه خاص هست .

موجب می شود انسان برای موفقیت در عرصه های مختلف زندگی ، در صدد ایجاد تفاوت با گذشته خود و اطرافیانش باشد . این تفاوت ،  به برداشت شخصی هر فردی از موفقیت بستگی دارد و از هر انسانی به انسان دیگر متفاوت است .

ولی آنچه که در رسیدن به موفقیت در بین همه افراد مشترک است ، این است که برای رسیدن به موفقیت نیاز به پیشرفت شخصی داریم و باید موفقیت خودمان را براساس توانمندیها و استعدادهایمان بنا کنیم و این امکان پذیر نمی شود مگر با رشد توانمندیها.

عوامل موثر بر آن

برای گام برداشتن در هر مسیری ، ابتدا باید عواملی که می تواند بر حرکت ما تاثیرگذار باشد را شناسایی کنیم . در مسیر یهبود فردی ممکن است برخی عوامل ، مشوق ما باشد و برخی نیز نقش بازدارنده  داشته باشند .

عواملی که می توانند تاثیر مثبت در این مسیر  داشته باشند عبارتند از :

1 – ایمان و باور

هر گونه تغییر و دگرگونی در مسیر زندگی ، به طور شگفت آوری به ایمان و باورهای درونی انسان بستگی مستقیم دارد . باور به خود و توانمندیهای خود ریشه همه تغییرات و دگرگونی هاست .

ریشه باور به خود ، به نوع نگرش انسان وابسته است . نگرش مثبت باعث تقویت باور های انسان در این مسیر میشود . (برای تقویت مثبت اندیشی، مقاله ی چگونه مثبت بیاندیشیم را مطالعه کنید)

2 – اطرافیان

خواه ناخواه ، هر فردی در کنار سایرین دارای تعاملات اجتماعی است و این به دلیل خصلت اجتماعی بودن انسان است . همین تعاملات اجتماعی می تواند بر شخصیت هر فردی تاثیر گذار باشد . همنشینی با افرادی که دارای استانداردهای لازم برای رشد شخصیتی هستند ، از اصول اولیه در این مسیر است.

3 – تمرکز

هر انسانی برای بازنگری در رفتارهای خود نیاز به تمرکز و بررسی خود دارد . تمرکز عامل مهمی پیدا کردن نقاط قوت و ضعف ماست.

اقدامات لازم

1 – تعیین نقطه مطلوب

اولین اقدام، مشخص کردن نقطه ای است که میخواهیم به آن برسیم. تعیین جایگاه امروز و نقطه مطلوب یا همان دنیای مطلوب ، که قرار است به آن دست یابیم ، از اقدامات اصلی و اولیه هر تغییر و دگرگونی است.

2 – برنامه ریزی

دومین اقدام  تعیین خط مشی و برنامه هایی است که می تواند در روند زندگی ما تغییرات شگفت انگیز ایجاد کند. امروزه اهمیت برنامه ریزی و تغییر بر کسی پوشیده نیست. برای درک بیشتر این موضوع خواندن مقاله ی برنامه ریزی و راهکار هایی برای تحول در زندگی را به شما پیشنهاد میکنیم.

3 – مطالعه و الگو برداری

مطالعه از مهمترین اقدامات لازم برای هر تغییری است . تا از مسیر پیش رو اطلاعات لازم و کافی نداشته باشیم ، نمی توانیم به موفقیت برسیم . مطالعه کتاب و همچنین یافتن افرادی که به موفقیتهای خوبی رسیده اند ، و الگو برداری از آنها می تواند حرکت ما در این مسیر را تسریع کند.

آشنایی با فرایند پیشرفت شخصی و راه موفقیت در آن

منظور از بهبود فردی چیست؟

مجموعه فعالیت‌هایی است که باعث افزایش آگاهی و هویت، رشد استعدادها و پتانسیل‌ها، افزایش کیفیت زندگی و در نهایت، کمک به تحقق رویاها و آرزوهای فرد، می‌شود.

به عبارت دیگر، نوعی سرمایه‌گذاری دائمی و همیشگی فرد، بر خود می باشد که هدف آن، کشف مهارتهای بالقوه در فرد و تقویت آنها در جهت مقابله با چالشها و سختی های زندگی می باشد.

مزایا

هر فرد با آغاز و طی این فرایند، از مهارتهای فردی و پتانسیل های بالقوه خود برای توسعه فردی، آگاه می شود.

که در نتیجه، مزیت هایی را برای فرد به همراه دارد:

• خودآگاهی: وقتی شما می‌دانید که واقعاً چه کسی هستید و ارزش‌ها، باورها و هدف‌های شما چیست، آنگاه به‌راحتی می‌توانید اهداف خود را دنبال نمایید.
• جهت‌گیری شفاف: از دیگر مزایای این فرایند، جهت گیری شفاف می باشد. هنگامی‌که شما به درک و شناخت بالایی از خود رسیدید، می توانید فعالیتهایی که بصورت روزمره انجام می دهید، و در جهت اهداف شما نیستند را حذف نمایید.
• افزایش تمرکز و اثربخشی: پیشرفت فردی همراه با تمرکز بر فعالیتهایی است که شما را به اهداف خود، نزدیک تر می نماید. از طرفی، تمرکز بر یک فعالیت، باعث می شود که شما آن را با صرف کمترین منابع و با حداکثر اثربخشی به انجام برسانید.
• انگیزه بیشتر: از دیگر مزایای آن، افزایش انگیزه می باشد. اگر مطمئن باشید فعالیت‌هایی که در حال حاضر انجام می‌دهید شما را به اهداف خود نزدیک می‌کند مطمئناً با انگیزش بیشتری، آن فعالیت‌ها را انجام خواهید داد.
• انعطاف‌پذیری بیشتر: این حرکت رو به پیشرفت نمی‌تواند از وقوع اتفاقات ناخوشایند در زندگی فرد، جلوگیری کند، اما به فرد کمک می‌کند که عاقلانه‌تر با آن‌ها رفتار کند. در حقیقت، بهبود و توسعه فردی با ایجاد اعتماد به نفس و تقویت مهارت‌های فردی از جمله انعطاف پذیری، به شما کمک می کند در مقابله با حوادث، مقاومت و انعطاف بیشتری از خود نشان دهید.
• ارتباطات بهتر: در طی فرایند توسعه شخصی، مهارت ارتباطی خود را نیز تقویت می نمایید.با استفاده از این مهارت فردی، می توانید تصمیم بگیرید که کدامیک از ارتباطات فعلی شما با اطرافیان، در جهت نیل به اهدافتان به شما کمک می کند و کدامیک را باید از دایره ارتباطات خود، حذف نمایید.

جنبه‌ها و ابعاد

همانطور که قبلا گفته شد، بهبود فردی، شامل یک فرایند می باشد که می بایست در طی آن، به همه جوانب و ابعاد آن دقت نمود و آنها را به مرحله اجرا رساند.

• توسعه معنوی:  هدف از توسعه معنوی، ایجاد ارتباطات عمیق‌تر با دنیای اطراف می باشد. پیشرفت در این جنبه ، به شما امکان می‌دهد تا درمورد خود، اطرافیان و آنچه که واقعا از زندگی می‌خواهید، اطلاعات بیشتری کسب نمایید.
• توسعه عاطفی: رشد عاطفی، جز مهم‌ترین جنبه‌ها می باشد. هنگامی که شما از نظر عاطفی، رشد می‌کنید، دقیقا می دانید که چگونه و چه موقع، به موقعیت‌ها و اتفاقات پیرامون خود، واکنش مناسب نشان دهید.
• رشد ذهنی: رشد ذهنی، مهمترین جنبه و بعد آن می باشد. و تا حد زیادی بر روابط شغلی و تحصیلات فرد، تاثیر خواهد گذاشت. توسعه ذهنی می تواند منجر به بهبود مهارت‌های یادگیری، بهبود حافظه، توانایی حل مسئله و خلاقیت شود.
• توسعه اجتماعی: همه انسان‌ها دارای گرایش‌های اجتماعی هستند و تمایل دارند در موقعیت های مختلف اجتماعی قرار گیرند. تعامل اجتماعی به شما کمک می‌کند تا با افراد بیشتری ارتباط داشته باشید و تجربیات جدیدی کسب نمایید.
• رشد جسمی: رشد جسمی، از جنبه های مهم آن می باشد. اولین بازخوردی که سایر افراد در ارتباط با شما دریافت می کنند مربوط به جسم و ظاهر شما است. و به همین دلیل، رشد جسمی و توجه به بدن، بسیار مهم می باشد. رژیم غذایی، ورزش، بهداشت و پرورش اندام، از جمله عوامل مهم در رشد جسمی هستند.

مراحل فرایند بهبود فردی:

این فرآیند طولانی و مستمر است و شامل مراحلی می باشد:

1. خودشناسی: اولین مرحله  است. خودشناسی به شما کمک می‌کند تا مهارتهای فردی خود را بهتر درک کنید و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی نمایید.
2. مقایسه: در این مرحله ، افراد معمولا مهارتها، نقاط قوت و ضعف خود را با دیگران مقایسه می کنند تا به درک بهتری از موقعیت و جایگاه خود دست یابند. اما نکته اصلی موفقیت این است که هر فرد می بایست، وضعیت کنونی خود را با گذشته خود، مقایسه نماید تا به درک بهتری از وضعیت فعلی خود دست یابد.
3. اصلاح: این مرحله  به شما امکان می دهد تا نقاط ضعف خود را اصلاح نمایید و توانایی ها و مهارتهای فردی خود را بهبود دهید.
4. برنامه‌ریزی:برنامه ریزی مهمترین مرحله می باشد. در این مرحله، شما اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را تعیین نموده و راه رسیدن به آنها را نیز مشخص می‌کنید. برنامه‌ریزی به شما کمک می‌کند که همواره در جهت درست، حرکت کنید و دستاوردهای خود را تجزیه و تحلیل نمایید.
5. حداکثر استفاده از مهارتهای فردی: در این مرحله ، از منطقه امن خود، خارج شده و با تجربیات جدیدی روبرو می شوید. در این حال، برای رسیدن به اهدافتان، از تمامی ظرفیت ها و مهارتهای فردی خود، برای حل مشکلات و سختی های پیش رو استفاده می نمایید.
6. رشد فردی: اگر تمام مراحل قبلی را بطور کامل، انجام داده باشید، به‌‌عنوان یک فرد، شروع به رشد می کنید. این فرایند رشد، مستمر بوده و شما دائما در حال رشد  خواهید بود.

برنامه ریزی برای توسعه فردی:

برنامه ریزی به عنوان مهمترین مرحله بسیار حائز اهمیت می باشد.

اگر برنامه ریزی، به درستی صورت نگیرد و اهداف درستی، برای خود در نظر نگرفته باشید، تمام فعالیتهای شما بی فایده خواهد بود.

طرح و برنامه مورد نیاز، می بایست به صورت مکتوب و با بررسی های دقیق، تنظیم گردد.

مراحل انجام برنامه ریزی به صورت زیر می باشد:

1. تهیه لیستی از اهداف: اهداف می توانند مربوط به حرفه، زندگی و یا دیگر مسائل مهم شما باشند. مانند کاهش وزن یا یادگیری یک زبان جدید.
2. اولویت بندی اهداف: در این مرحله، لیست اهداف خود را با دقت بررسی نموده و با توجه به درجه اهمیت آنها و علایق خود، آنها را اولویت بندی می­کنید. و از این به بعد، همه تمرکز شما در جهت تحقق هدف اول، خواهد بود.
3. تنظیم مهلت زمانی: در این مرحله، باید مدت زمان مشخصی را برای تحقق هدف خود در نظر بگیرید. مثلاً بجای هدف، « من روزی به تناسب اندام خواهم رسید»، هدف « من امسال، 5 کیلوگرم وزن خود را کاهش می دهم» را جایگزین نمایید.
4. نحوه دستیابی به هدف:در این مرحله، راه رسیدن به هدف، مشخص می شود. به عنوان مثال، شما برای کاهش وزن خود، رژیم غذایی سخت را در نظر گرفته و یا تصمیم به انجام ورزشهای مناسب می گیرید.
5. اندازه گیری میزان پیشرفت: پس از انتخاب مسیر دستیابی به هدف، شما می بایست در بازه های زمانی مشخص، میزان پیشرفت خود در جهت تحقق هدف را اندازه گیری و ثبت نمایید. بهترین انگیزه برای ماندن در مسیر دستیابی به هدف، میزان پیشرفت خود شما، هر چند جزئی، می باشد. و اگر در مسیر حرکت خود، پیشرفتی نمی بینید، به این معناست که در انتخاب مسیر، دچار اشتباه شده اید و باید آن را اصلاح نمایید.